Bekkenbodemproblemen komen vaak voor tijdens de zwangerschap.
Bekkenbodemspieroefeningen worden aangeraden om bekkenbodemproblemen tevoorkomen én te behandelen.
Maar hoe zit het nu met het trainen van die bekkenbodemspieren tijdens de zwangerschap?
Mag dat wel? Is het niet gevaarlijk om de spieren (waardoor het kindje uiteindelijk geboren zal worden) té strak te maken?
Kunnen sterke bekkenbodemspieren een vaginale bevalling lastiger maken?
Wel dat zijn allemaal heel slimme vragen! De wetenschap heeft wel even tijd nodig gehad om daar duidelijke adviezen over uit te schrijven…
Vroeger werd er inderdaad wel eens gedacht dat oefeningen een bekkenbodem té strak zouden maken. Je hoorde wel eens dat de gynaecoloog of vroedvrouw tijdens de bevalling zei:
“Oei oei… jouw spieren zijn té sterk” Of “Oei oei… heb jij veel getraind? Ben je een paardrijder ofzo? Tja, die spieren zijn té sterk om zonder schade te kunnen bevallen…”
Intussen weten we heel zéker dat dat niet zo is…!
Bekkenbodemspieren kunnen nooit té sterk worden door oefeningen tijdens de zwangerschap!
Bekkenbodemspieroefeningen mag je absoluut doen tijdens de zwangerschap!
Vanaf de start tot het einde. Ze gaan je bevalling niet bemoeilijken…!
MAAR … er volgt wel een belangrijke ‘MAAR’…!
Bekkenbodemspieren zijn best wel complexe spieren. We kunnen ze bewust op- en ontspannen. Bijvoorbeeld tijdens oefeningen.
Maar bekkenbodemspieren bestaan ook uit spiervezels die onbewust heel de dag hun werk uitvoeren (drukken opvangen, pipi enstoelgang ophouden,…).
Gelukkig is geen vrouw ter wereld zich er (gans de dag door) van bewust dat die spieren continu aan het werk zijn.
Dat zou immers veel te vermoeiend zijn.
Dat onbewuste werk van ons lichaam, daar moeten we op durven vertrouwen.
Dat doet het lichaam best wel goed, op zichzelf, op haar eigen tempo.
Je hartspier is ook zo’n onbewuste spier, die haar eigen ding doet, laat die maar gaan!
Maar soms hebben we de neiging om de controle (té veel) over te nemen.
Iets waar we als vrouw waarschijnlijk dikwijls toe verleid worden…😉.
Als je echter de controle overneemt en bewust of onbewust al je spiervezels daar onderaan gespannen blijft houden, dan verhoog je als het ware de tonus in je spieren. De “continue” spanning die we daar houden. We vergeten dan soms de spieren gewoon te ontspannen, gewoon los te laten…
En dan wordt het lastig…
Als je lichaam vergeet hoe het de spieren kan LOSlaten of ONTspannen, dan kan het moeilijker worden om dat te doen tijdens de bevalling en lijkt het wel alsof je spieren té sterk waren…
Ze zijn dan niet té sterk, maar staan wel heel de tijd té strak gespannen.
Misschien merk je dat op doordat je pijn hebt bij seks, geconstipeerd bent of moeilijk kan plassen… Het kunnen subtiele tekens zijn van een overspannen bekkenbodem. En dat willen we dus net vermijden!
Denk maar eens aan een topturnster, Nina Derwael, bijvoorbeeld… Die heeft heel sterke, prachtige spieren over haar ganse lichaam. Maar ze kan die op de juiste momenten OP- en ONTspannen en kan door die finesse ook heel lenige poses aannemen. Haar spieren zijn niet té sterk voor een spagaat of brugoefening Maar moest ze continu, al haar sterke spieren strak opgespannen houden, en moeilijk kunnen ONTspannen, zou ze eruit zien als een plank en zouden die oefeningen nooit lukken!
Dus, samengevat:
Kunnen uw spieren té sterk worden tijdenseen zwangerschap, zodat ze de bevalling zullen bemoeilijken? Neen!
MAAR het is wel heel erg belangrijk dat je je bekkenbodemspieren niet enkel leert opspannen en oefent op kracht. Je moet je spieren ook goed leren loslaten en ontspannen! Dan is de sterkste bekkenbodem ter wereld, nog steeds instaat om uit te rekken tijdens een vaginale bevalling.
Net daarom is het aan te raden om je te laten coachen door een goede bekkenbodem- en perinatale kinesitherapeut! Die samen met jou eens kan nakijken of je goed opspant en goed ontspant… We weten immers dat een korte controle en enkele specifieke persoonlijke tips meestal volstaan om je dej uiste weg op te helpen!
En “on the heat of the moment”? Tijdens de bevalling?
LOSLATEN dames! Niets mee inzitten!!
Zelfs al zou je daardoor ook pipi of stoelgang laten gaan? “No worries”!
Gewoon doen, loslaten en laten komen, geen spieren meer opspannen, maar proberen ondergaan!
Hedwig Neels, bekkenbodemkinesitherapeut
PS: Moest je toch wat schade oplopen tijdens die vaginale bevalling (scheurtje of knipje), weet dan dat het niet "jouw schuld" was… We kunnen nooit alle controle overnemen… Soms gebeurt het gewoon en moet je er achteraf mee verder. (lees binnenkort ook de blogs postpartum)
Deze adviezen zijn wetenschappelijk onderbouwd.
Woodley SJ,Boyle R, Cody JD, Morkved S, Hay-Smith EJC (2017) Pelvic floor muscle trainingfor prevention and treatment of urinary and faecal incontinence in antenataland postnatal women. Cochrane Database Syst Rev 12:CD007471.doi:10.1002/14651858.CD007471.pub3
